چطور برای استارت آپ خود یک برنامه عملیاتی بنویسیم ؟

برنامه عملیاتی استارتاپ ما بر تمرکز بر توسعه محصول نوآورانه، جذب مشتریان هدفمند و ایجاد شبکه‌ای از همکاری‌های استراتژیک تأکید دارد. با استفاده از متدهای چابک و تحلیل داده‌ها، به بهبود مستمر و تحقق اهداف مالی و بازاریابی می‌پردازیم.

فهرست محتوا

تدوین برنامه عملیاتی استارتاپ

اهمیت و ضرورت طراحی و تدوین برنامه عملیاتی استارت آپ
مراحل تدوین برنامه عملیاتی
شاخص‌های عملیاتی و اجرایی استارتاپ

 

اهمیت استارت آپ و کارآفرینی باعث شده تا مباحث و موضوعات جدیدتری نیز پا به عرصه بگذارند. در این شرایط، طراحی و تدوین برنامه عملیاتی استارت‌آپ‌ها، توجه به امور اجرایی کسب و کارهای نوپا، تهیه فهرست اقدامات لازم برای عملی کردن استارت آپ‌‌ها، تهیه جدول زمانی، در نظر گرفتن فرمت‌های برنامه عملیاتی و ... اهمیت و ضرورت ویژه‌ای پیدا کرده‌ و نحوه تدوین برنامه عملیاتی برای استارت آپ‌ها مهم است. به همین دلیل در این مقاله به این موضوع اشاره خواهیم کرد که چطور برای استارت آپ خود یک برنامه عملیاتی بنویسیم. پس اگر شما هم در تهیه کردن یک برنامه اجرایی برای کسب و کار نوپای خود دچار مشکل و یا دغدغه‌ای شده‌اید با ما همراه باشید.

 

تدوین برنامه عملیاتی استارتاپ

 

برنامه عملیاتی به یک نقشه راه و یا یک برنامه اجرایی کاملاً دقیق گفته می‌شود. این برنامه می‌تواند فهرست اقدامات لازم برای رسیدن به اهداف و مقاصد شما را به صورتی کامل و جامع فراهم کند. برای تدوین یک برنامه اجرایی از مراحل و گام‌هایی به صورت پشت سر هم استفاده می‌شود تا فرد و یا کسب و کار را برای دستیابی به هدف نهایی هدایت و راهنمایی کند. 
تدوین یک برنامه و یا نقشه عملیاتی در واقع پایه و اساس کسب و کار نوپای شما بوده و به استحکام فرایندهای تجاری شما در دوره‌های زمانی مختلف کمک می‌کند. برنامه عملیاتی را می‌توان نوعی ابزار بسیار دقیق و کارآمد برای برنامه‌ریزی به شمار آورد که قادر است تمامی استراتژی‌های سازمانی را برای دستیابی به اهداف مشخص و تعیین شده به کار گیرد. جزئیات را مشخص کرده و ریسک‌ها و خطرات را با کاهش فراوان مواجه سازد .

 

اهمیت و ضرورت طراحی و تدوین برنامه عملیاتی استارت آپ

 

طراحی و تدوین یک برنامه عملیاتی و اجرایی برای کسب و کار نوپا می‌تواند اعتبار بالاتری به استارتاپ شما بدهد. از طریق این برنامه به این اطمینان دست پیدا خواهید کرد که هیچگونه جزئیاتی را فراموش نکرده و تمامی نکات و فرایندهای مورد نیاز را جمع آوری نموده‌اید. 
از این طریق قادر به درک این نکته هستید که استارتاپ شما چه اموری را می‌تواند با موفقیت انجام دهد و کدام فعالیت‌ها را نمی‌تواند به نحوی موثر و کارآمد به سرانجام برساند. با تدوین یک برنامه عملیاتی شما می‌توانید به کارایی و یا بهره‌وری مدنظر خود دست پیدا کنید. 
تدوین چنین برنامه‌ای به صرفه جویی در زمان کمک خواهد کرد. با به کارگیری یک برنامه عملیاتی انرژی زیادی را از دست نداده و از منابع موجود و در دسترس بهترین و بیشترین میزان استفاده را به عمل خواهید آورد .

 

مراحل تدوین برنامه عملیاتی

 

تعیین اهداف کلی

در اولین گام اجرای طرح استارت‌آپ و یا در فرایند پیاده‌سازی ایده، باید اهداف و مقاصد کلی کسب و کار خود را تعیین کنید. برای این منظور باید اطلاعات کافی و مورد نیاز را از محیط داخلی و یا خارجی جمع آوری نموده و به تحلیل و ارزیابی آن‌ها اقدام کنید. 
پس از آن بازخوردهای مورد نیاز را از ذی‌نفعان به دست آورید. تحلیل و بررسی شکاف‌های میان خدمات موجود و ارائه شده و خدمات مطلوب و مورد نظر نیز ضرورت دارد. اهداف در این گام، به صورت کلی تدوین می‌شوند تا تلاش کسب و کار شما را به سمت آینده متمرکز گردانند و از سوی دیگر شما بتوانید از آن‌ها به عنوان یک چهارچوب کلی برای برنامه‌ریزی‌ها استفاده کنید. 
این اهداف جهت‌گیری کلی کسب و کار را نشان داده و اولویت‌های کاریتان را مشخص خواهند کرد.

 

تعیین اهداف جزئی و اختصاصی

در گام دوم طراحی و تدوین برنامه عملیاتی استارتاپ به تعیین اهداف جزئی و یا اختصاصی اقدام کرده و اجزا و مقاصد قابل اندازه گیری و جزئی‌تر را تدوین می‌کنید. اهداف در این مرحله، جزئی، کمی و قابل سنجش بوده و می‌توانید با تهیه جدول زمانی مشخص به آن‌ها دست پیدا کنید. 

 

تدوین استراتژی و تعیین گام‌های عملیاتی

همان‌طور که می‌دانید استراتژی به راه و روش دستیابی به اهداف گفته می‌شود‌ برای تهیه این استراتژی‌ها باید مدیران، سرپرستان و اعضای کلیدی کسب و کار مشغول به کار شده و تمامی هزینه‌ها و مزایای احتمالی هر استراتژی را مورد ارزیابی دقیق قرار دهند تا در نهایت بهترین و مناسب ترین راهبرد برای دستیابی به اهداف انتخاب شود. پس از آن گام‌های عملیاتی برای انجام کلیه اقدامات تدارک دیده می‌شود. 

 

تعیین چارچوب زمانی و مشخص کردن منابع

هرکدام از گام‌های اجرایی و یا عملیاتی یک استارتاپ در یک بازه زمانی ویژه انجام می‌شوند. پس باید برای هر کدام از این گام‌ها، مدت زمان و چارچوب زمانی مشخصی در نظر گرفته شود. همچنین باید منابع لازم و مورد نیاز برای اجرایی شدن طرح در نظر گرفته شده و منابع ضروری مشخص شوند.

 

تعیین شاخص‌های عملیاتی و اجرایی برای سنجش عملکرد

یکی از دشوارترین و مهمترین مراحل تدوین برنامه عملیاتی برای استارتاپ‌ها پس از برنامه‌ریزی‌های استراتژیک، انتخاب شاخص سنجش عملکرد است. سنجش عملکرد موجب می‌شود بتوانید کیفیت خدمات ارائه شده را افزایش داده و به کاهش هزینه‌ها کمک رسانید. 
این اقدامات کمک می‌کند تا صاحبان کسب و کارهای نوپا بیش از هر چیز بر ابعاد و جنبه‌های مهمتر کار تمرکز پیدا کرده و یا میزان پیشرفت برنامه‌های خود را مورد ارزیابی دقیق قرار دهند. سنجش عملکردها باعث می‌شود تا شما اطمینان حاصل کنید که منابع ضروری و بودجه‌های خود را صرف فعالیت‌ها و اقدامات ارزشمند نموده‌اید. 

 

پایش عملکردها

گام دیگر تدوین برنامه عملیاتی برای استارت‌آپ پایش عملکرد است. پایش عملکردها کمک می‌کند تا شما بتوانید خروجی طرح و یا برنامه عملیاتی خود را به صورتی کاملا مشخص تعیین کرده و به تخصیص منابع دست بزنید و یا فرآیند کلی کار و عملیات خود را تحلیل و بررسی نمایید. 
در فرایند پایش عملکرد هر کدام از فعالیت‌ها کاملاً واضح و مشخص شده و تعیین می‌شود که هر کدام از این اقدامات باید توسط چه کس و یا چه کسانی و در چه بازه زمانی انجام گیرد. پس از این اقدامات می‌توانید برنامه تدوین شده را به اجرا در آورده و سپس به کنترل و ارزیابی نتایج آن دست بزنید .

در واقع و برای پیشرفت برنامه عملیاتی، تنها نباید به اجرای اهداف و مقاصد توجه داشته باشید، بلکه باید پیشرفت عملکردها و فرایندها نیز در دوره‌های زمانی مشخص مورد سنجش و ارزیابی قرار بگیرند. 
نتایج این سنجش‌ها و ارزیابی‌ها باید در نهایت به تهیه جدول زمانی، تدوین برنامه مالی، تنظیم برنامه سالیانه و... ختم شده و یا به شکل نمودار ارائه شوند تا شما بتوانید عملکردهای حقیقی و انجام شده را مقایسه کرد و به ارزشیابی‌های دوره‌ای و مقطعی دست بزنید.

 

شاخص‌های عملیاتی و اجرایی استارتاپ

 

پیش از عمومی سازی طرح و یا تدوین برنامه مالی برای استارتاپ‌ها و یا تنظیم برنامه سالیانه، باید با انواع شاخص‌های سنجش و پایش عملکرد این کسب و کارها آشنایی داشته باشید. در ادامه این مقاله به چند نمونه از این شاخص‌ها اشاره خواهیم کرد.

 

شاخص داده و یا ورودی

از طریق این شاخص مقدار منابع مورد نیاز برای ارائه خدمات مورد سنجش و ارزیابی قرار خواهند گرفت. از جمله این منابع می‌توان به نیروهای انسانی اشاره کرد و یا لوازم و مواد و تجهیزات مورد نیاز را نام برد.

 

شاخص خروجی و یا ستانده

این شاخص قادر به سنجش و ارزیابی مقدار و میزان عرضه خدمات است. شاخص خروجی به سطح فعالیت کسب و کار شما تمرکز داشته و متداول‌ترین نتیجه آن هم، سنجش حجم کار است. 
در حال حاضر میزان کاربرد این نرخ، محدود بوده چرا که این شاخص نمی‌تواند میزان دستیابی به اهداف و یا تحقق مقاصد را به نمایش درآورد. از سوی دیگر کارایی و یا کیفیت خدمات ارائه شده را نشان نمی‌دهد. 
یکی از مهمترین عیوب این نرخ این است که نمی‌تواند به صاحبان مشاغل نشان دهد که اجرای برنامه عملیاتی آن‌ها تا چه حد موفق و تا چه اندازه ناموفق بوده و تنها قادر به نشان دادن تعداد خدمات است.

 

شاخص نتیجه 

یکی دیگر از شاخص‌های عملیاتی و اجرایی برای استارتاپ‌ها شاخص نتیجه است. این نرخ همان‌طور که از نامش نیز مشخص شده قادر است پیامدها و یا نتایج بلند مدت پروژه در مسیر دستیابی به اهداف را مورد سنجش قرار دهد. شما می‌توانید نتایجی را که در طول اجرا تحقق پیدا کرده‌اند را از طریق این شاخص به نمایش درآورده و یا مزایای آن را مشاهده کنید.

 

شاخص کارایی

شاخص کارایی نشان دهنده نسبت هزینه‌ها و مخارج به خروجی‌ها و یا ستانده‌ها است. از طریق این نرخ، صاحبان کسب و کارهای نوپا می‌توانند نسبت خروجی به ورودی را مورد محاسبه قرار داده و یا نسبت خروجی‌ها در یک واحد زمانی خاص را ارزیابی کنند. 
به بیان ساده‌تر شاخص کارایی، همان شاخصی است که از طریق آن می‌توانید به این تشخیص برسید که نرخ بهره‌وری شما تا چه اندازه است.

 

شاخص کیفیت

یکی از مهم‌ترین شاخص‌های عملیاتی و اجرایی که برای سنجش عملکرد استارت آپ¬ها  مورد استفاده قرار می‌گیرد شاخص کیفیت است. شاخصی که می‌تواند میزان اثر بخشی فعالیت‌های شما را نشان داده و آن‌ها را مطابق با اهداف برنامه ریزی شده مورد سنجش و ارزیابی قرار دهد. این شاخص می‌تواند میزان اعتبار کسب و کار شما را نشان داده و دقت عملیات و صحت اجرا و پیاده سازی ایده و طرح شما را بسنجد.