تحلیل مالی استارتاپ

تحلیل مالی استارتاپ‌ها شامل بررسی دقیق درآمد، هزینه‌ها، سودآوری و جریان نقدی است. با استفاده از این تحلیل، استارتاپ‌ها می‌توانند منابع مالی خود را بهینه مدیریت کرده، نقاط ضعف و فرصت‌ها را شناسایی و استراتژی‌های مالی مؤثری برای رشد و پایداری اتخاذ کنند.

فهرست محتوا

پیش‌بینی مالی استارت آپ
مدل‌های درآمدی استارت آپ
ارزش‌گذاری استارت آپ
اصول ارزش‌گذاری استارت آپ
روش‌های ارزش‌گذاری استارت آپ
گزارش‌های مالی استارت آپ 

 

در سال‌های اخیر بیشتر استارت آپ‌ها در حوزه‌های علم و فناوری اطلاعات راه‌اندازی شده‌اند. به‌ همین دلیل هم در بیشتر موارد در تعریف این کسب و کارها به این مسئله اشاره و تأکید می‌کنند که یک استارت آپ باید در زمینه فناوری‌های نو فعالیت کند. در حالی‌ که در تعریف استارت آپ به این مسئله تأکید نشده است. یکی از مسائل بسیار مهم در حوزه استارت آپ و کارآفرینی از طریق آن، تحلیل مالی استارت آپ و یا پیش‌بینی مالی آن است. در این مقاله قصد داریم به موضوع تحلیل ساختار مالی استارت آپ دست بزنیم و مباحثی را در زمینه ارزش‌گذاری یک استارت آپ و یا گزارش‌های مالی کسب‌ و کارهای نوپا و تازه تأسیس بیان کنیم.

 

تحلیل مالی و پیش‌بینی مالی استارت آپ

 

پیش‌بینی مالی استارت آپ به‌ منظور دستیابی به انسجام کاری شما ضرورت دارد. در حقیقت شما باید بدانید که پس‌ از راه‌اندازی کسب و کار خود چگونه با مسائل مالی پیش آمده برخورد خواهید کرد. در واقع برای راه‌اندازی یک استارت آپ و شروع رشد آن، یکی از مهم‌ترین مباحث دقت و توجه به بررسی و تحلیل مالی و درآمدی استارت آپ و ترسیم چشم‌انداز برنامه‌ مالی است. 
بدون پیش‌بینی مالی استارت آپ به‌ صورت صحیح و با دقت بالا و یا عدم استفاده از یک الگو و یا مدل مالی، ایده‌ها و فعالیت‌های شما به شکل ذهنی و یا تئوری خواهند بود و عملکرد مؤثری در پیشبرد و موفقیت کسب‌ و کارتان نخواهند داشت. 
از سوی دیگر می‌توان گفت پیش‌بینی مالی و مدل مالی صحیح و دقیق، زبان برقراری رابطه میان استارت آپ‌ها و صاحبان سرمایه و یا سرمایه‌گذاران است. پس هر کدام از استارت آپ‌ها برای موفقیت در کسب‌ و کار خود باید یک برنامه مالی مدون و کامل در اختیار داشته باشند. 
پیش‌بینی مالی به استارت آپ‌های مختلف کمک می‌کند تا جریان‌های هزینه‌های خود را تحت مدیریت درآورده و به پیش‌بینی مسائل پیش رو اقدام کنند. این نوع از پیش‌بینی‌ها نقش و سهم بسیار مؤثری در جلوگیری از بروز ضرر و زیان به صاحبان کسب‌ و کارها خواهند داشت. از طرفی به استارت آپ‌ها کمک می‌کنند تا در برنامه‌های مربوط به توسعه خود با کمبودهای مالی مواجه نشوند. 
صاحبان این کسب‌ و کارهای نوپا، باید برای تدوین این برنامه‌ها و پیش‌بینی‌ها واقع‌گرا و واقع‌بین باشند تا مسیر را به‌ درستی طی کنند. پیش‌بینی مالی استارت آپ کمک می‌کند تا فرآیند قیمت‌گذاری محصولات و خدمات نیز به بهترین نحو ممکن انجام شود.

 

مدل‌های درآمدی استارت آپ

 

حیات و حوزه فعالیت استارت آپ‌‌ها نیز مانند دیگر انواع کسب‌ و کارها به میزان درآمد آن‌ها بستگی خواهد داشت. به‌ همین منظور این نوع از کسب‌ و کارهای نوپا از مدل‌های درآمدی مختلف استفاده می‌کنند.
از جمله این مدل‌ها می‌توان به مدل‌های درآمدی مبتنی بر حق عضویت اشاره کرد و یا مدل‌های مبتنی بر تبلیغات، وابسته و… را نام برد.
در ادامه به شرح مختصر برخی از انواع مدل‌های درآمدی استارت آپ‌ها خواهیم پرداخت.

 

مدل‌های درآمدی مبتنی بر حق عضویت

در این نوع استارت آپ‌ها درآمدهای حاصل از عضویت‌های ماهیانه و یا سالیانه یکی از مهم‌ترین جریان‌های درآمدی آن‌ها به شمار می‌رود. بسیاری از مجله‌ها و باشگاه‌های ورزشی و یا بازی‌های آنلاین دسترسی کاربران به خدمات مورد نظر خود را به ازای هزینه‌های عضویت آن‌ها به فروش می‌رسانند.

 

مدل‌های درآمدی وابسته

مدل درآمدی و یا بازاریابی وابسته به مدلی گفته می‌شود که برای فروش بیشتر محصولات و یا خدمات یک فرد ثالث، مخاطبان و کاربران را به وب‌سایت آن فرد سوق می‌دهند. طبق این مدل در شرایطی که کاربری محصول و یا کالایی را خریداری کند پولی را دریافت خواهید کرد.

 

مدل‌های درآمدی پورسانت

از میان مدل‌های درآمدی استارت آپ‌ها، مدل درآمدی پورسانتی یکی از مشهورترین مدل‌ها است که سود بسیار بالایی هم دارد. این شیوه در بازارهای مدرن مورد استفاده  قرار گرفته و طبق آن از هر معامله پورسانت دریافت می‌شود.

 

ارزش‌گذاری استارت آپ

 

یکی از مباحث بسیار مهم در حوزه سرمایه‌گذاری، ارزش‌گذاری استارت آپ است. در حقیقت مؤسسان یک کسب‌ و کار نوپا پیش‌ از فرآیند جذب سرمایه باید با سرمایه‌گذاران بر سر ارزش استارت آپ مورد نظر به توافقات کافی و کامل دست پیدا کنند.
 ارزش‌گذاری یک استارت آپ عامل بسیار مهمی در تعیین میزان سهام سرمایه‌گذار خواهد بود. از سوی دیگر ارزش این کسب‌ و کارهای نوپا معیار بسیار مهمی برای پیشبرد و طی شدن روند مذاکرات میان طرفین است.

 

اصول ارزش‌گذاری استارت آپ

 

موفقیت هرکدام از استارت آپ‌ها به عوامل متعددی بستگی دارد که یکی از مهم‌ترین این عوامل، جذب میزان سرمایه است. جذب سرمایه باید در زمان مناسب انجام‌ شده و با شرایط نیز تناسب و هماهنگی داشته باشد. در فرآیند جذب سرمایه، نکات و مسائل بسیار زیادی مطرح خواهند شد که یکی از مهم‌ترین این نکات و مباحث، میزان ارزش استارت آپ شما است. 
پس باید به اصول ارزش‌گذاری استارت آپ تسلط کافی داشته باشید. در غیر این‌صورت مجبور به پذیرش قراردادی غیرمنصفانه خواهید بود. بنا به دلایل متعددی به ارزش‌گذاری انواع مختلف استارت آپ‌ها دست می‌زنند. 
از جمله این دلایل می‌توان به یافتن ارزش معامله در فرآیند خرید و یا فروش شرکت و یا استارت آپ اشاره کرد. اگر بخواهند به جذب سرمایه دست بزنند لازم است ارزش کسب‌ و کار نوپای خود را تعیین کنند.
همچنین در فرایند ادغام یک استارت آپ و یا تملیک کسب‌ و کار نیز اقدام به ارزش‌گذاری استارت آپ ضرورت دارد. اگر بخواهند به همکاری مشترک دست بزنند نیز این موضوع اهمیت ویژه‌ای پیدا خواهد کرد.

روش‌های ارزش‌گذاری استارت آپ

 

روش‌های ارزشگذاری استارت آپ‌ها تنوع بسیار بالایی دارند و به‌ طور کلی می‌توان آن‌ها را در چند دسته اصلی تقسیم‌بندی کرد. از جمله این روش‌ها می‌توان به روش‌های ارزش‌گذاری استارت آپ مبتنی بر دارایی، روش‌های مبتنی بر جریانات نقدی، روش‌های نسبی، کیفی و یا شهودی اشاره کرد. 
با استفاده از این روش‌ها می‌توان ارزش حدودی یک کسب و کار تازه و نوپا را به دست آورد. از جمله این روش‌ها می‌توان به راهکارهای زیر اشار کرد.

 

روش ارزش‌گذاری مبتنی بر کارت امتیاز

این روش در حقیقت نوعی راهکار مقایسه‌ای محسوب می‌شود تا از طریق آن بتوان ارزش استارت آپ‌های فعال در مراحل اولیه را تعیین و مشخص نمود. طبق این روش ۷ عامل و یا فاکتور اصلی در نظر گرفته شده و سپس با استفاده از این عوامل و عناصر استارت آپ‌ها را ارزیابی می‌کنند. 
پس‌ از آن به هر کدام از این المان‌ها امتیازاتی را اختصاص می‌دهند. از جمله این فاکتورها می‌توان به توانایی تیم مدیریت و بنیان‌گذاران، اندازه و فرصت استارت آپ، محصول، میزان رقابتی بودن محصول، کانال‌های فروش و بازاریابی، نیاز به جذب سرمایه بیشتر و بازخورد مشتریان اشاره کرد. 
برخی از این عوامل از وزن بالاتری برخوردار شده‌اند و می‌توانند ارزش یک کسب‌ و کار نوپا را مشخص نمایند.

 

روش ارزش‌گذاری مبتنی بر هزینه باز تأسیس

در این روش فرض می‌کنند که ارزش یک استارت آپ با هزینه‌های راه‌اندازی و یا تداوم آن مساوی است. در بیشتر موارد از این روش در شرایطی استفاده می‌کنند که احتمال می‌دهند یک استارت آپ با شکست مواجه شده و یا بنیان‌گذاران و مدیران تمایل دارند این کسب‌ و کار را به فروش برسانند. 
هزینه‌های راه‌اندازی و تداوم یک کسب‌ و کار در حالت معمول هزینه‌هایی است که دارایی‌های شرکت از قبیل زمین ساختمان، دفتر، تجهیزات و دیگر دارایی‌ها را دربرمی‌گیرد. پس به‌ منظور دستیابی به ارزش هزینه باز تأسیس یک استارت آپ می‌توانند به محاسبه‌ ارزش دارایی‌های ‌های آن دست بزنند.

در حقیقت می‌توان گفت دارایی‌های یک استارت آپ و یا کسب‌ و کار نوپا مهم‌ترین عناصر در تعیین ارزش آن هستند. هر چه میزان دارایی‌های یک کسب‌ و کار بیشتر باشد ارزش بیشتری هم پیدا خواهد کرد.

 

روش ارزش‌گذاری دیو برکس

برای ارزش‌گذاری کسب‌ و کارهای نوپا در این روش چند شاخص را مد نظر قرار داده و با ارزیابی آن‌ها میزان ارزش این کسب‌ و کارها را مشخص و محاسبه می‌کنند. این عناصر کلیدی عبارتند از ایده اولیه استارت آپ، نمونه اولیه محصولات، تیم مدیریت و بنیان‌گذاران استارت آپ، شراکت‌ها و میزان فروش آن‌ها.

 

روش ارزش‌گذاری مبتنی بر جریانات نقدی

در این روش، همان‌طور که از نامش نیز مشخص شده، ارزش‌گذاری بر پایه‌ جریانات نقدی صورت خواهد پذیرفت. مطابق با این عامل هر چه میزان توانایی و یا پتانسیل یک کسب‌ و کار نوپا برای دستیابی به سود و یا بازدهی بالاتر بیشتر باشد، به‌ طور مسلم ارزش بیشتری هم پیدا خواهد کرد. 
اما با این‌ حال به این نکته مهم نیز توجه داشته باشید که با وجود دارایی‌های زیاد، اگر نتوانید از آن در مسیر کسب درآمد استفاده کنید، دارایی‌های شما ارزش قابل‌ توجهی نخواهند داشت.

 

روش ارزش‌گذاری نسبی

در این شیوه اصل را بر این قرار می‌دهند که دارایی‌های کسب‌ و کارهای تازه تأسیس و یا استارت آپ‌ها از ارزش یکسانی برخوردار بوده و به‌ طور کامل با یکدیگر مشابهت دارد. پس اگر بتوانید به کسب‌ و کارهایی دست پیدا کنید که در نوع فعالیت، توسعه و… با یکدیگر کاملاً مشابه باشند و ویژگی‌های یکسانی داشته باشند، باید فرایند ارزش‌گذاری را میان آن دو انجام دهید.

 

روش ارزش‌گذاری کیفی و یا شهودی

این روش از شیوه‌های مبتکرانه و یا کاملاً خلاقانه استفاده کرده و از این طریق به ارزش‌گذاری کسب‌ و کارهای نوپا اقدام می‌کند. پس در این روش‌ به محاسبه‌ ارزش دارایی‌ها و یا محاسبه ارزش فعلی جریانات نقد و… پرداخته نخواهد شد.

 

گزارش‌های مالی استارت آپ

 

از جمله مباحث بسیار مهم در حوزه استارت آپ و کارآفرینی می‌توان به تحلیل ساختار مالی استارت آپ اشاره کرد و یا گزارش‌های مالی استارت آپ‌ها را نام برد. مدل‌های رشد استارت آپ و… و نیز حائز اهمیت بسیاری هستند. در این بخش به مبحث گزارش‌های مالی کسب‌ و کارهای نوپا خواهیم پرداخت.

همان‌طور که می‌دانید یکی از بخش‌های بسیار کلیدی برای هر نوع استارت آپی امور مالی آن است. در واقع به دلیل حفظ موازین قانونی، شما ملزم به نگه‌داری سوابق مالی کسب‌ و کار خود خواهید بود. از سوی دیگر این نوع گزارش‌ها نقش بسیار مؤثری در فرآیند جذب سرمایه برعهده خواهند داشت. پس قدرت گزارش‌گری مالی استارت آپ می‌تواند به شما کمک کند تا در این فرایند موفق عمل کرده و با عدم موفقیت مواجه نشوید.

گزارش مالی در حقیقت یک صورت مالی جامع است. این صورت مالی، وضعیت و نحوه عملکرد کسب‌ و کار شما را در یک بازه زمانی مشخص نشان خواهد داد. در این گزارش‌ها به تهیه صورت‌های مالی استاندارد، صورت سود و زیان، صورت جریان وجوه نقد، ترازنامه و صورت حقوق صاحبان سهام اقدام می‌گردد.

این گزارش‌ها سایر اسناد مالی کسب‌ و کار شما را هم شامل خواهند شد. از جمله این اسناد می‌توان به گزارش‌های سالیانه سهام‌داران شرکت اشاره کرد و یا سوابق سهام، اوراق بهادار و… را نام برد. گزارش‌های مالی کسب‌ و کار نوپای شما و سپس تجزیه‌ و تحلیل مالی دقیق به شما کمک می‌کند تا از وضعیت مالی کسب و کار خودآگاه شده و بتوانید تصمیمات مهم‌تر و مؤثرتری را اتخاذ کنید.
با ارائه این گزارش‌ها تمامی ذی‌نفعان از قبیل شرکای کاری و یا سرمایه‌گذاران نیز قادر خواهند بود به پیگیری اوضاع مالی شما دست بزنند. ارائه این گزارش‌ها برای استارت آپ شما مزایای دیگری هم به‌ همراه خواهد داشت.

چراکه از طریق این گزارش‌ها می‌توانید به مدیریت بدهی‌های خود نیز اقدام کنید. در واقع اگر شما بتوانید وضعیت مالی کسب‌ و کار خود را بررسی و مشخص سازید درک خواهید کرد که میزان بدهی‌های شما چقدر است و یا چه میزان درآمد ایجاد می‌کنید. در این‌ صورت مدیریت بدهی‌ها و درآمدهای شما هم آسان‌تر خواهد بود.

گزارش‌های مالی استارت آپ نشان می‌دهند که شما در کسب‌ و کار خود چقدر شفافیت و اعتبار دارید. در واقع این گزارش‌ها می‌توانند سلامت مالی شما را تأیید کنند.
از سوی دیگر اثبات می‌کنند که شما چه میزان تعهد به کار خود داشته و یا توانایی‌هایتان برای فعالیت مطابق و همسو با مقررات استاندارد تا چه میزانی است. با گزارش‌های مالی استارت آپ محدودیت‌های موجود در صورت‌های مالی نیز برطرف خواهند شد.